Bu hafta Yunanistan’ın başkenti Atina’ya yazılı basın atölyesi düzenlemeye gidiyorum. Şimdiye kadar Milliyet’te edindiğim tecrübeleri, eskiden üyesi olduğum FEJS (Forum for European Journalism Students) organizasyonunun henüz gazetecilik kariyerinin başında olan gençlerine anlatacağım. Bu vesileyle haber yazarken nelere dikkat ettiğimi ve nasıl bir yöntem izlediğimi 15 başlık altında topladım:
Haberi yazmaya başlamadan önce:
1. Haberi yazmadan önce konuyla ilgili kapsamlı bir araştırma yapmak en önemli başlangıç.
2. Yapılan bu ön araştırmanın ardından haberi yazarken hangi kaynakların, akademik makalelerin, araştırmaların, haberlerin, köşe yazılarının ve kitapların kullanılacağı, kimlerle röportaj yapılacağı ve kimlerden fikir alınacağı belirlenmeli.
3. Konuşulacak isimler saptandıktan sonra hazırlanacak sorular için tekrar bir ön araştırma yapılmalı. Soruların konuşacak kişi açısından ilgi çekici olmasına, araştırma yaparak ulaşılabilecek konuları içermemesine özen gösterilmeli.
4. Röportaj yapılacak kişilerle yüz yüze mi, yazılı mı yoksa telefonda mı konuşulacağı ayarlanmalı. Buna göre röportajın yeri ve saati saptanmalı. Röportajın süresi, röportaja başlamadan önce karşılıklı müzakereyle belirlenmeli.
5. Bir haberi yazmak için 1001 farklı açı belirlenebilir. Siyasi mi, kültürel mi yoksa ekonomik unsurların mı haberde olacağına, hangi açıdan haberin okuyucuya verileceğine, haberi yazmaya başlamadan önce karar vermeli.
6. Haberin açısı belirlenirken okuyucunun kim olduğuna ve haberin hangi mecrada yer alacağına dikkat etmek çok önemli. Gençleri hedef alan bir müzik sitesinde mi yoksa aylık politik bir dergide mi haberin yayınlanacağı bu aşamada göz önünde bulundurulmalı.
7. Bir haberin en önemli unsuru görseller. Haberin yayınlanacağı mecraya göre görseller de özenle seçilmeli. İnternetten görsel araması yapılırken telif haklarına dikkat ederek tarama yapılmalı, özgün fotoğraflar kullanılacaksa röportaj yapılacak kişilere fotoğraf çekimi yapılacağı söylenmeli, haberin mekânına göre ayrıca fotoğraf çekimi ayarlanmalı.
8. Haberin yayınlanacağı mecraya ve haberin içeriğine göre grafik, video ve infografikler yer alacak mı karar verilmeli.
Haberi yazarken:
9. Gördüğünüz gibi bir haberi oluşturmanın en önemli aşaması yapılan ön hazırlık. Şimdi elimizde haberi yazmak için kullanacağımız bütün malzemeler var. Bu noktada haberin nerede yayınlanacağı ve önceden saptanmış uzunluğuna göre, hangi kaynakların kullanılacağına karar verilmeli.
10. Bu aşamada sorulması gerekenler ise şunlar olmalı:
– Haberin en önemli unsuru nedir?
– Haber hangi başlıkla verilirse okuyucunun daha çok dikkatini çeker?
– Haber için hangi yazım yöntemi kullanılmalı?
Bu sorulara verilen cevaplara göre haber kurgulanmalı; okuyucunun dikkatini çekecek çarpıcı bir girişin ardından gelişme ve sonuç yazılmalı.
11. Haberi yazarken özgün olmalı ve satır aralarında okuyucunun sizin sesinizi duymasını sağlamalısınız.
12. Kendi kendinizin editörü olmak, haberin yazım ve dilbilgisi kurallarına uygun olmasına dikkat etmek, gerektiğinde haberi kısaltmak hayati bir önem taşıyor.
13. Süre ayarlaması habere başlamadan ve haberi yazarken mutlaka yapılmalı, haberin teslim tarihi kaçırılmamalı.
Haberi yazdıktan sonra:
14. Bütün bu süreç içinde iletişim halinde olduğunuz editörünüzle haberin son hali üzerinde tartışmak ve geri bildirim almak sizi geliştirecek bir aşama olacaktır.
15. Haberiniz okuyucuya ulaştıktan sonra, sizi kıyasıya eleştirmekten çekinmeyeceğini bildiğiniz arkadaşlarınız, yakınlarınız ve tecrübeli tanıdıklarınızla konuşarak geri bildirim almaya özen gösterin. Haberinizle ilgili okuyucunun nabzını sosyal medya üzerinden takip etmeyi ihmal etmeyin. Gelen tepkilere göre bir devam haberi de hazırlayabilirsiniz.
1 Yorum