“AMACIMIZ İSTANBUL TRAFİĞİNİ RAHATLATMAK”

22.Aralık.2014’te Milliyet’te çıkan haberim…

Dünyanın dört bir yanında geleneksel ulaşım sistemini sarsan ve tartışmalara yol açan akıllı telefon uygulaması Uber, İstanbul’da lüks araçların yanı sıra taksileri de bünyesine katacağını açıkladı. Uber’i her yönüyle ele aldık

Akıllı telefonlarda bulunan bir uygulamayla ulaşımı kolaylaştırmayı ve şehirdeki bütün ulaşım seçeneklerini bir yerde toplamayı hedefleyen Uber, dünyanın dört bir yanında son zamanların en çok tartışılan teknoloji şirketi. Hindistan’da bir kadının Uber’le çağırdığı aracın şoförü tarafından tecavüze uğradığını açıklaması, dünyanın başka şehirlerinde de taciz iddialarının ortaya çıkması, İspanya gibi çeşitli ülkelerde uygulamanın yasaklanması, Uber’in son zamanlarda çok sayıda krizle uğraşmasına neden oldu.

Türkiye’de şimdilik sadece İstanbul’da hizmet veren Uber, lüks araçların yanı sıra taksileri de bünyesine katacağını açıkladı. Dün itibariyle taksi çağırmanın da mümkün olacağı Uber ile ilgili soruları, şirketin orta ve doğu Avrupa’da büyümesinden sorumlu olan Lokman Kuriş’e yönelttik. Aldığı son yatırımlarla geçtiğimiz günlerde değeri 40 milyar dolara ulaşan Uber’in diğer teknoloji şirketlerine göre neden bu kadar çok sorunla boğuşması gerektiği sorusuna Kuriş, “Çok daha büyüğüz ve çok daha işlem dönüyor” cevabını verdi.

Kuriş, İstanbul’da gerçekleştirmek istediklerini, “İstanbul bizim için önemli ve büyüyen bir pazar. Amacımız İstanbul’un merkezi yerlerinde 5 ile 7 dakika arasında araç sunmak. Eğer ulaşımı biraz daha rahatlatabilirsek, trafik çilesini azaltabilirsek, büyük bir şey başarmış olacağız. Şu an bir araç başına 1.2 kişi düşüyor. Trafik sorunu yeni yollarla düzelmeyecek, daha çok insanı bir arabada toplamakla ancak çözülebilir” diyerek özetledi.

Taşımacılık şirketi değil
Kuriş, Uber’in korsan taksicilik olarak algılanmasının yanlış olduğunu belirterek, “Türkiye’de bütün araçlarımız lisanslı. Partnerlerimizin lüks taşımacılık lisansı var. Mercedes Vito marka araçların D2 ve yolcu taşıma belgesi var. Vito’lar bu işi yıllardır yapan, turizm lisansı olan araçlar. Bunlara biz sadece teknoloji şirketi olarak daha çok müşteri sağlıyoruz” dedi.

“Uber aracılığıyla bindiğimiz araçlardaki sürücülere güvenebilir miyiz?” sorusuyla ilgili Kuriş, “Dünyanın dört bir yanında sürücüler alınmadan önce bazı testlere tabi tutuluyor. Uber çalışanları onlarla bir mülakat düzenliyor. Sicil belgeleri isteniyor. Sürücü kalitesinin 4.7 ve üzerinde olmasını hedefliyoruz. Bu işi daha önce yapan ve yapmış olduğuna emin olduğumuz insanlar olmasını istiyoruz. Hindistan’da olanlar tabii ki çok üzücü şeyler, ama insan faktörünü de unutmamak gerek. Bu süreçte polisle ve hükümetle beraber çalışıyoruz. Biz sürücüleri işe almıyoruz, partnerler alıyor ve komisyon bazlı çalışıyorlar. Biz bir taşımacılık şirketi değiliz” yorumunda bulundu.

‘Ulaştırma Bakanlığı
yönetmeliğine aykırı’

İstanbul Şoförler Esnaf Odası Başkanı Cem Sert, Uber ile ilgili olarak, “Bu taşıma alternatifinin çıkması haksız bir rekabet. Çünkü ticari araçlarda belirli bir meblağ söz konusu. Buna göre bir KDV ve ÖTV alınarak her beş senede bir araç değiştirilmesi gerekiyor. Esnafımız yakıt dolayısıyla en çok KDV ve ÖTV ödeyen meslek grubu. Aslında onlar bu şekilde taşıyamazlar. Yasal düzenlemelere göre en az dört kat yüksek fiyatla taşımacılık yapmak zorundalar. Ancak bunun kontrol mekanizması gerçekleştirilemiyor. Müşteriyle taşıma şirketi arasında bir diyalog kurulduğu için üçüncü bir şahıs buna müdahale edemiyor. Maalesef bizim esnafımız bu yüzden mağdur oluyor. Ulaştırma Bakanlığı’nın yönetmeliğine göre bu şekilde taşımaları mümkün değil, yasalara aykırı davranıyorlar. Büyük şirketlerin kiralama usulüyle yaptığı taşımacılığa karşı değiliz; ama burada bir noktadan bir noktaya götürürken ücret talep ediyorlar. Kiralama günlük olmalı, mesafe bazında ücret tarifesi uygulayamazlar” açıklamasında bulundu.

‘Sidney’de fiyatlar
inadına yükseltilmedi’

Avustralya’nın başkenti Sidney’de 15 Aralık’ta üç kişinin hayatını kaybetmesiyle sona eren rehine krizinde Uber yine eleştiri oklarının ucundaydı. Şehir merkezinden kaçmak için uygulamayı kullanan vatandaşlar, ücretlerin yükseldiğini görünce Uber sosyal medyada çokça eleştirildi. Bu konuda Kuriş, “Bir yanlış anlaşılma var. Fiyat politikamız dinamik bir ücretlendirmeye dayanıyor. İstanbul’da da bir anda talep patlarsa ücretler hemen kendini ayarlıyor ki daha fazla arz sağlanabilsin, araç gelsin ve sistem dengelensin. Sidney’de böyle bir olay olunca fiyatlar otomatik olarak yükselmiş. Ancak hemen müdahale edildi ve bedava yapıldı. Burada inadına fiyatları yükseltmek gibi bir şey yok” dedi.

‘İnsanların sevgisi
ve güveni artıyor’

Kuriş’e göre Uber son zamanlarda meydana gelen krizleri başarılı bir şekilde yönetti: “Uber’in baştan beri bu kadar büyümesinin tek gücü hem partner tarafında sürücülerin, hem de kullanıcıların güveni, sevgisi ve desteği. Bu destek sayesinde 4 yılda 250’den fazla şehre geldik. Ortada bir yanlış anlama ya da insanların yanlış yorumlaması var. Böyle başka bir şirket olmadığı için insanlar yanlış yere çekebiliyor. Herkes Uber’i seviyor ve kullanıyor. Uber’e karşı bir tepki olduğunu düşünmüyorum. Rakamlarda bir düşüş yok, aksine büyüme var. Yatırımcı tarafında da büyük bir güven var, çünkü insanlar ulaşımın geleceğinin bu olduğunu görüyor.”

Paris ve Londra’da
yollar kapatıldı

Fransa’nın başkenti Paris’te taksi şoförleri 15 Aralık’ta Uber’i protesto etmek için bir eylem düzenledi. Paris’in ana yollarını kapatan taksiciler, Uber’in profesyonel olmayan sürücülerin araçlarının da ulaşım hizmeti vermesini sağlayan UberPOP uygulamasına karşı çıktıklarını açıkladı. Fransa’da taksi birliğinin sözcüsü İbrahim Silla, “Bu Uber’e karşı bir savaş. UberPOP’a izin vermek 57 bin Fransız taksisinin ve ailesinin açıkta kalması demek” dedi.

Bu eylemlerin üzerine UberPOP, Fransız hükümetinin kararıyla yasaklandı. Aynı uygulama Hollanda’da da yasak. İspanya’da ise taksi birliklerinin düzenlediği gösterilerin ardından bir hakim Uber’in yasaklandığını açıkladı. İspanyol hakim bu kararına gerekçe olarak ‘haksız rekabeti’ gösterdi. Londra’da da geçtiğimiz aylarda taksiciler yolları kapatarak Uber’i protesto etmişti.

Ayrıcalıklı taksi

Çağlayan’da bulunan Milliyet gazetesinden Akaretler’e yaptığımız yolculukta Uber’den çağırdığımız aracı kullanan lisanslı sürücü İbrahim Arda, Uber’i ‘ayrıcalıklı taksicilik sistemi’ olarak tanımlıyor. Akademi ve iş dünyası ile çok sayıda yabancının Uber’i kullandığını aktaran Arda, Uber’in ‘VIP taşımacılık’ olduğunu, bu yüzden taksilere rakip olacağını düşünmediğini ekliyor. Arda’ya göre sistemlerini emniyet de kontrol edebildiği için Uber’le yolculuk çok güvenli. Gazeteye geri geldiğimizde Arda, yolcu olarak bize de puan verdi. Sistemde 5 yıldız aldığı gözüken Arda’ya bizim puanımız da 5 üzerinden 5 oldu.